Τρίτη , 15 Οκτωβρίου 2024

O Δάκος και ο Πυρηνοτρήτης της ελιάς

H Ελιά αυτή την περίοδο βρίσκεται στο φαινολογικό στάδιο του μικρού καρπού (Στάδιο Ι).   Η περίοδος αυτή μέχρι και τη σκλήρυνση του πυρήνα είναι σημαντική για την καταπολέμηση Πυρηνοτρήτη και του Δάκου, εντόμων που δύνανται να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα στην ποσότητα και ποιότητα της παραγωγής, τόσο στην ελαιοποιήσιμη όσο και στην επιτραπέζια ελιά.

Ο Πυρηνοτρήτης (Λεπιδόπτερα, Prays Oleae)

Ο Πυρηνοτρήτης είναι έντομο που έχει τρεις γενιές τον χρόνο.  Διαχειμάζει ως προνύμφη (κάμπια) της φυλλόβιας γενιάς (1η γενιά).  Κατά την περίοδο της άνοιξης τα ακμαία που προέρχονται από τις κάμπιες αυτές ωοτοκούν στους ποδίσκους των κλειστών ανθέων στις ταξιανθίες και 10 σχεδόν ημέρες μετά οι νέες προνύμφες (2η γενιά) που θα προέλθουν από τα αυγά εισχωρούν στα κλειστά άνθη και αρχίζουν να τρέφονται από τα μέρη αυτών.  Αν και συνήθως δεν προσβάλλονται αρκετά άνθη ώστε να υπάρξει πρόβλημα στο ύψος της παραγωγής, σε χρονιές που η ανθοφορία για διάφορους λόγους είναι μικρή, η ανάγκη για διατήρηση όσο το δυνατόν περισσότερων ανθέων είναι επιτακτική.  Επίσης, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των προνυμφών της ανθόβιας γενιάς του Πυρηνοτρήτη τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο αριθμός των ακμαίων που θα προέλθουν από αυτές. Τα ακμαία αυτά θα ωοθετήσουν στους μικρούς ή μεγαλύτερους καρπούς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και οι προνύμφες που θα προκύψουν θα εισχωρήσουν και θα τραφούν από τον πυρήνα αυτών καταστρέφοντάς τους.  Η καρπόβια γενιά (3η γενιά) η οποία είναι και η σημαντικότερη από άποψη πιθανών ζημιών στην καλλιέργεια, μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση στην ποσότητα της παραγωγής οπότε κρίνεται αναγκαίο να γίνει έλεγχός της μέσω ψεκασμών.  Η εφαρμογή κατάλληλων εντομοκτόνων αυτή την περίοδο είναι μονόδρομος, ειδικά αν η καταπολέμηση της ανθόβιας γενιάς είναι πλημμελής.



Ακμαίο και προνύμφη πυρηνοτρήτη



Ζημιές ανθόβιας γενιάς


Ζημιές καρπόβιας γενιά

 Ο Δάκος (Δίπτερα, Bactrocera oleae)

Ο Δάκος είναι μικρό δίπτερο (4-5mm) το οποίο προσομοιάζει με την κοινή οικιακή μύγα. Έχει κιτρινωπή κεφαλή και θώρακα που φέρει μια κίτρινη κηλίδα και 4 γκρίζες γραμμές.  Τα φτερά του είναι διάφανα και στις άκρες φέρουν μία καφέ-καστανή κηλίδα.  Ο Δάκος διαχειμάζει ως puppa (χρυσαλίδα) στο έδαφος, αλλά σε ήπιους χειμώνες και ως ακμαίο σε κρυμμένες θέσεις στο δέντρο όπως στις ρωγμές και τα ρυτιδώματα.  Την άνοιξη από τις χρυσαλίδες προκύπτουν τα ακμαία τα οποία πραγματοποιούν τις πρώτες ζημιές στην καλλιέργεια κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.  Ειδικότερα, μετά τη σύζευξη τα θηλυκά ωοτοκούν εντός του καρπού, κάνοντας μια οπή σε αυτό με τον ωοθέτη τους (αναπαραγωγικό όργανο).  Σε κάθε καρπό τοποθετούν ένα αυγό ενώ στο σύνολο το κάθε θηλυκό μπορεί να γεννήσει ως και 250 αυγά.  Από το αυγό προκύπτει η προνύμφη του εντόμου η οποία τρέφεται από τη σάρκα του καρπού.  Αυτό είναι και το στάδιο το οποίο προκαλεί τις μεγάλες ζημιές στην καλλιέργεια.  Ωστόσο, ο καρπός θα πρέπει να έχει ξυλοποιημένο πυρήνα, αλλιώς η προνύμφη αναστέλλει την ανάπτυξή της.  Όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες η συνεχίζει τη δράση της και στη συνέχεια νυμφώνεται μέσα στον καρπό απ’ όπου στη συνέχεια εξέρχεται από την οπή εξόδου το ακμαίο της επόμενης γενιάς.  Συνολικά, ο Δάκος έχει 3-5 γενιές τον χρόνο οι οποίες μπορούν να αλληλοκαλύπτονται.  To εύρος θερμοκρασιών για την ωοτοκία του Δάκου είναι 20-28 οC με βέλτιστη τους 24 οC,  ενώ σε παρατεταμένες θερμοκρασίες πάνω από 35 οC τα έντομα θανατώνονται και έτσι μειώνεται ο πληθυσμός τους.





Προνύμφη και ακμαίο Δάκου

Η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο Δάκος μπορεί να ανέλθει στο 80% της παραγωγής, ενώ οι προσβεβλημένοι καρποί καθίστανται μη εμπορικοί.  Το λάδι το οποίο προκύπτει από μολυσμένους καρπούς έχει υψηλή οξύτητα και είναι υποβαθμισμένης ποιότητας.  Εκτός από την άμεση ζημιά, ο Δάκος μπορεί να οδηγήσει και σε έμμεση ζημιά των καρπών, αφού οι οπές ωοθεσίας και εξόδου αποτελούν σημεία εισόδου παθογόνων μυκήτων όπως το Γλοιοσπόριο και η Μακροφόμα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, για την αποφυγή απώλειας ποσότητας και ποιότητας παραγωγής, είναι αναγκαία η καταπολέμηση του εντόμου πριν η ζημιά καταστεί σημαντική.  Αυτή μπορεί να γίνει είτε με δολωματικούς ψεκασμούς είτε με καθολικούς ψεκασμούς της κόμης και των καρπών.  Για τη λήψη της απόφασης καταπολέμησης του Δάκου χρησιμοποιούνται συνήθως παγίδες Μακφέιλ όπου μετριέται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ο αριθμός των παγιδευμένων ακμαίων.

ladorigani

Δείτε επίσης εδώ

Ζευγάρι απατεώνων πουλούσε ηλιέλαιο με χρωστικές για ελαιόλαδο – Κινδύνεψε οικογένεια!

Θύμα ενός ζευγαριού απατεώνων έπεσε μια γυναίκα στον Ωρωπό που της πούλησαν μέσω διαδικτύου ηλιέλαιο, λέγοντας της ότι πρόκειται …