Είναι διαδεδομένη η άποψη ότι ένα από τα ισχυρά “ατού” της ισπανικής ελαιοκομίας είναι ο μεγάλος αγροτικός κλήρος, που επιτρέπει μείωση του κόστους, αύξηση των αποδόσεων, διαπραγματευτική ισχύ απέναντι στους εμπόρους και βιομήχανους κ.ά.π. Κι όμως, η πραγματικότητα είναι ότι η ανάπτυξη και η πρόοδος  της ισπανικής ελαιοκομίας βασίζεται κυρίως στην καλή οργάνωση των μικρο-μεσαίων ελαιοπαραγωγών σε ισχυρούς συνεταιρισμούς (κοοπερατίβες), στο πλαίσιο φυσικά μιας γενικότερης καλής οργάνωσης όλου του τομέα, συμπεριλαμβανομένων της Κεντρικής Διοίκησης (Υπουργείο), των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων, των (δι)επαγγελματικών οργανώσεων, των επιστημονικών ιδρυμάτων, των τραπεζών.***

Τα πλεονεκτήματα της ύπαρξης αγροτικών συνεταιρισμών και τη σημασία τους για το μέλλον των μικρών ελαιοκομικών εκμεταλλεύσεων και των αγροτικών περιοχών ήρθε να αναδείξει μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Γεωργικό Ινστιτούτο (IFAPA) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Jaén και τον συνεταιρισμό San Roque de Arjonilla.

Σύμφωνα με την Olimerca, η από κοινού συνεταιριστική διαχείριση, όπως π.χ. για τα έξοδα μεταφοράς της ελιάς στο ελαιοτριβείο, την προμήθεια και συντήρηση μηχανημάτων παραγωγικής διαδικασίας, την κοινή προώθηση ελαιολάδου με κοινή επωνυμία κ.α. μπορεί να μειώσει το κόστος παραγωγής των μικρών εκμεταλλεύσεων, αυξάνοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητά τους.

Επιπλέον, πέραν των οικονομικών πλεονεκτημάτων, η ύπαρξη συνεταιρισμών έχει και ευεργετικό κοινωνικό ρόλο, καθώς δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του πληθυσμού των αγροτικών περιοχών.

Όπως λέει ο ερευνητής Sergio Colombo, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παραγωγών, που εξ αιτίας των χαμηλών τιμών των προϊόντων τους εξαναγκάστηκαν να πουλήσουν τη γη τους, γεγονός που οδηγεί στη συγκέντρωση σε μεγάλες ιδιοκτησίες (λατιφούντια) με ταυτόχρονη  εγκατάλειψη της υπαίθρου από τον πληθυσμό της. Αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων είναι η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού. Έτσι, στην  περιφέρεια της Jaén υπολογίζεται ότι το 39% των παραγωγών είναι άνω των 65 ετών ενώ η ανανέωση των γενεών είναι μηδαμινή.

Όπως τονίζει η έρευνα, οι νέες θέσεις εργασίας συνεπάγονται και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελαιοκομικού τομέα της εκάστοτε περιοχής. Τέλος, υπογραμμίζεται η σημασία της δημιουργίας έμμεσων θέσεων εργασίας που περιλαμβάνουν την ενοικίαση και συντήρηση του εξοπλισμού και των μηχανημάτων που είναι απαραίτητα για τη διαχείριση των ελαιώνων.

***Για την ελαιοκομία της Ισπανίας βλέπε αναλυτικά το σχετικό κεφάλαιο 36, σελ. 596, της κας Δήμητρας Αλιέως, στην Εγκυκλοπαίδεια Ελαιοκομίας.